του Γιώργου Παλαιτσάκη
Tη δυνατότητα να υποβάλουν χωριστές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έχουν και φέτος χιλιάδες έγγαμοι φορολογούμενοι, εφόσον γνωστοποιήσουν την επιλογή τους αυτή στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2024.
Η γνωστοποίηση γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής που λειτουργεί ήδη από χθες στον διαδικτυακό τόπο www.aade.gr. Ο ενδιαφερόμενος φορολογούμενος μπορεί να προχωρήσει στην γνωστοποίηση, ακολουθώντας την εξής απλή διαδρομή: Πολίτες → Εισόδημα → Γνωστοποίηση Χωριστής Δήλωσης, είτε ο ίδιος με τους δικούς του κωδικούς πρόσβασης είτε, από ειδικά για τον σκοπό αυτό εξουσιοδοτημένο λογιστή – φοροτεχνικό, με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης.
Σύμφωνα με αναλυτικές οδηγίες και διευκρινίσεις που εξέδωσε η Α.Α.Δ.Ε.:
1) Αν κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει την επιλογή υποβολής χωριστής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2024, οι σύζυγοι θα υποβάλουν υποχρεωτικά κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2023.
2) Σε κάθε περίπτωση υποβολής κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος συζύγων δεν θα γίνεται συμψηφισμός φόρου μεταξύ συζύγων και βεβαίωση στο όνομα του συζύγου. Δηλαδή, θα γίνεται χωριστή βεβαίωση φόρου και δεν θα γίνεται συμψηφισμός χρεωστικού και πιστωτικού ποσού μεταξύ των συζύγων.
3) Εάν οι σύζυγοι επιλέξουν την υποβολή χωριστών δηλώσεων, η επιλογή αυτή δεν θα έχει καμία επίδραση στη χορήγηση επιδομάτων.
4) Δεν είναι απαραίτητο να υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος από συζύγους που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία, διότι προβλέπεται ήδη χωριστή φορολογική αντιμετώπιση στις κοινές δηλώσεις συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία.
5) Σε περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων από τους συζύγους η δήλωση της κύριας κατοικίας στο Ε1 καθενός γίνεται ως εξής: Η κύρια κατοικία δηλώνεται στον πίνακα 5 του εντύπου Ε1 στους αντίστοιχους κωδικούς κύριας κατοικίας. Ο κάθε σύζυγος συμπληρώνει το ποσοστό συνιδιοκτησίας του σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, το ποσοστό του ως μισθωτής σε περίπτωση μισθωμένης κατοικίας και το ποσοστό της δωρεάν παραχώρησης, αντίστοιχα.
6) Όταν ένας εκ των δύο συζύγων δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης στην κύρια κατοικία, τότε στην περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων, ο σύζυγος που δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης, συμπληρώνει στον πίνακα 6 την ένδειξη «συνοίκηση με σύζυγο». Ο άλλος σύζυγος δεν συμπληρώνει καμία ένδειξη.
7) Σε περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων, τα τέκνα που προέρχονται από τον κοινό γάμο καθώς και τα αναγνωρισμένα τέκνα δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους.
8) Σε περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων, τυχόν εισόδημα ανηλίκου τέκνου που δεν φορολογείται στο όνομα του τέκνου, προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα.
9) Στις χωριστές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των συζύγων δεν υφίσταται η έννοια του οικογενειακού εισοδήματος για την κάλυψη των επιμέρους τεκμηρίων καθενός εκ των συζύγων, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά. Συνεπώς τυχόν ακάλυπτα τεκμήρια του ενός συζύγου δεν μπορούν να καλυφθούν με περίσσεια εισοδήματος του άλλου συζύγου. Όσον αφορά τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, επίσης δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου.
10) Σε περίπτωση υποβολής χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος από συζύγους δεν υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς υπολειπόμενου ποσού αποδείξεων από τον ένα σύζυγο στον άλλο.
11) Για το φορολογικό έτος 2023, η γνωστοποίηση της επιλογής για υποβολή χωριστών δηλώσεων από συζύγους πρέπει να γίνει στην Α.Α.Δ.Ε. μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2024. Για κάθε επόμενο έτος, είτε αν υπάρχει ανάκληση της γνωστοποίησης είτε η γνωστοποίηση αυτή γίνεται για πρώτη φορά, καταληκτική ημερομηνία είναι η 28η Φεβρουαρίου κάθε έτους.
12) Μετά τις 28 Φεβρουαρίου η επιλογή για χωριστή δήλωση φορολογίας εισοδήματος δεν μπορεί να ανακληθεί. Ισχύει επίσης και για κάθε επόμενο φορολογικό έτος, εφόσον δεν ανακληθεί μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του αντίστοιχου έτους.
13) Την γνωστοποίηση της επιλογής για υποβολή χωριστών δηλώσεων μπορεί να την κάνει στην Α.Α.Δ.Ε. οποιοσδήποτε από τους δύο συζύγους ή και οι δύο.
14) Για το φορολογικό έτος 2023 και τα επόμενα φορολογικά έτη, δηλαδή από φέτος και τα επόμενα έτη, δεν απαιτείται η επικαιροποίηση της γνωστοποίησης για κάθε έτος. Επομένως, όσοι φορολογούμενοι επιλέξουν για το φορολογικό έτος 2023 να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις, για το φορολογικό έτος 2024 και τα επόμενα, δεν θα χρειαστεί να εισέλθουν στη σχετική εφαρμογή, μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του οικείου έτους, για να ανανεώσουν αυτή τους την επιλογή, αλλά μόνο εφόσον επιθυμούν να ανακαλέσουν τη συγκεκριμένη επιλογή. Σε περίπτωση ανάκλησης, και εφόσον υπάρχει εκ νέου επιθυμία για υποβολή χωριστής δήλωσης σε επόμενο έτος, πρέπει να γνωστοποιηθεί ξανά για το έτος αυτό, από τουλάχιστον έναν εκ των συζύγων, μέχρι την προθεσμία της 28ης Φεβρουαρίου.
15) Για κάθε φορολογούμενο που πρόκειται να τελέσει γάμο από τον Μάρτιο του 2024 και μέχρι την λήξη της προθεσμίας υποβολής της φορολογικής δήλωσης (μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της γνωστοποίησης), η εφαρμογή για την γνωστοποίηση της επιλογής υποβολής χωριστών δηλώσεων θα είναι διαθέσιμη ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Η γνωστοποίηση της επιθυμίας για υποβολή χωριστής δήλωσης γίνεται άπαξ χωρίς τη δυνατότητα ανάκλησης.
16) Για κάθε φορολογούμενο που πρόκειται να τελέσει γάμο τον Φεβρουάριο 2024 και θα δηλώσει τον γάμο στο μητρώο της Δ.Ο.Υ. μετά τις 28 Φεβρουαρίου 2024, η εφαρμογή θα είναι επίσης διαθέσιμη ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Η γνωστοποίηση της επιθυμίας για υποβολή χωριστής δήλωσης γίνεται κι εδώ άπαξ χωρίς τη δυνατότητα ανάκλησης.
17) Τα μέρη συμφώνου συμβίωσης (ΜΣΣ) δεν χρειάζεται να γνωστοποιούν στην Α.Α.Δ.Ε. την επιθυμία τους για υποβολή χωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, καθόσον γι’ αυτά προβλέπεται, εκ του νόμου, η δυνατότητα υποβολής κοινής δήλωσης ή χωριστών δηλώσεων.
18) Και οι δύο σύζυγοι οφείλουν να διαθέτουν δικούς τους κωδικούς πρόσβασης στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε. (κωδικούς TAXISnet) προκειμένου να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις Φ.Ε.. Aν η σύζυγος δεν έχει μέχρι τώρα κωδικούς πρόσβασης, οφείλει να αποκτήσει προκειμένου και αυτή να μπορέσει να υποβάλει τη δική της δήλωση.
