Α.Α.Δ.Ε.: Το 0,2% των οφειλετών της Εφορίας χρωστά το 78,2% των συνολικών χρεών!
του Γιώργου Παλαιτσάκη
“Αποκαλυπτικά στοιχεία για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις Εφορίες και τις λοιπές φορολογικές αρχές καταγράφονται σε ειδικό κεφάλαιο της νέας τριμηνιαίας έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή για την ελληνική οικονομία. Βάσει των πιο σημαντικών στοιχείων, μόλις το 0,2% του συνόλου των οφειλετών χρωστά το 78,2% του συνόλου των χρεών, ενώ το 88,5% των οφειλετών χρωστά μόλις το 3,32% του συνόλου των οφειλών. Επιπλέον, το 90% των εισπράξεων των φορολογικών υπηρεσιών αντλείται κάθε χρόνο μόνο από το 1/4 του συνόλου των οφειλών και συγκεκριμένα από τις πιο “φρέσκες”, δηλαδή τις πιο πρόσφατα βεβαιωθείσες οφειλές.
Αναλυτικά τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν:
1) Λίγοι χρωστούν τα περισσότερα και πολλοί τα λιγότερα. Ποσά οφειλών άνω του 1 εκατ. ευρώ καλύπτουν το 78,2% του συνολικού ποσού των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση. Συγκεκριμένα το άθροισμα των οφειλών αυτής της κατηγορίας ανέρχεται στο τέλος Απριλίου 2023 στα 84,23 δις ευρώ. Τα ποσά αυτά τα χρωστά μόλις το 0,2% του συνόλου των οφειλετών, δηλαδή μόλις 2.539 φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Σημαντικός εξακολουθεί να είναι ο ρόλος των νομικών προσώπων στις οφειλές άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ, καθώς συμμετέχουν στο σύνολο αυτών των οφειλών κατά 70%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Απριλίου του 2023 τα 58,9 δις ευρώ.
Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.491, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 115 νομικά πρόσωπα.
Αντιθέτως, οι οφειλές κάτω του 1 εκατ. ευρώ προέρχονται σε μεγαλύτερο βαθμό (κατά 64,5%) από φυσικά πρόσωπα, ενώ η συμμετοχή των φυσικών προσώπων στο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο είναι ακόμα υψηλότερη σε χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής. Ενδεικτικά, οι οφειλές μέχρι 10.000 ευρώ πηγάζουν σε ποσοστό 88,5% από φυσικά πρόσωπα. Συγκεκριμένα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 10.000 ευρώ άγγιξε στο τέλος του Απριλίου του 2023 τα 2.959.423 επί συνόλου 3.687.278 οφειλετών. Το συνολικό ποσό των οφειλών τους ανέρχεται σε 4,07 δισ. ευρώ και καλύπτει μόλις το 3,32% του συνόλου των οφειλών!
2) Μείωση συνόλου οφειλών κατά 4,8 δις ευρώ μεταξύ φετινού και περυσινού Απριλίου. Το συνολικό ποσό των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση (προς τις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα) διαμορφώθηκε, στο τέλος του Απριλίου του 2023, στα 107,7 δις ευρώ, μειωμένο κατά 4,8 δις ευρώ σε σχέση με τον Απρίλιο του 2022. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τις συσσωρευμένες οφειλές στο τέλος κάθε μήνα αναφοράς, αθροίζοντας το «παλιό» ληξιπρόθεσμο χρέος, όπως διαμορφώθηκε στις 30/11 του προηγούμενου έτους, με το «νέο» ληξιπρόθεσμο χρέος, όπως διαμορφώθηκε μέχρι τον μήνα αναφοράς και αφαιρώντας εισπράξεις και διαγραφές έναντι «παλιού» και «νέου» ληξιπρόθεσμου χρέους μέχρι τον μήνα αναφοράς.
Η μείωση του συνολικού ποσού των ληξιπροθέσμων οφειλών προς την Φορολογική Διοίκηση προέκυψε από:
(α) τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 6,75 δις ευρώ συν
(β) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1/5/2022 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα ύψους 2,45 δις ευρώ, μείον
(γ) τις εισπράξεις και διαγραφές, οι οποίες αγγίζουν συνολικά τα 14 δις ευρώ.
3) Σημαντική αύξηση των διαγραφέντων χρεών, λόγω “σβησίματος” οφειλών ύψους 10,4 δις ευρώ του ΟΣΕ προς το Δημόσιο. Καταγράφεται σημαντική αύξηση των διαγραφών του διαστήματος 1/5/2022-30/4/2023 (8,7 δις ευρώ) έναντι των διαγραφών της αντίστοιχης προηγούμενης περιόδου (1,4 δις ευρώ). Η διαφορά αυτή πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 7,4 δις ευρώ, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2023. Η διαγραφή αφορά οφειλές που ταξινομούνται στην ΔΟΥ ΦΑΕ Αθηνών και πραγματοποιήθηκε βάσει της υπ’ αριθμ. 158930ΕΞ2022 (ΦΕΚ 6715/Β/27.12.2022) Απόφασης, στην οποία προβλέπεται η διαγραφή βεβαιωμένων οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, που προέρχονται από καταπτώσεις δανείων εγγυημένων από το Ελληνικό Δημόσιο συνολικού ύψους 10,4 δις ευρώ.
4) Μείωση του συνόλου των οφειλών κατά 6 δις ευρώ μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2023. Η διαγραφή των ανωτέρω οφειλών επηρέασε και την πορεία του συνολικού ποσού των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση κατά το πρώτο τετράμηνο του 2023. Το ποσό αυτό μειώθηκε κατά 6 δις ευρώ, καθώς οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και οι διαγραφές (9,6 δις ευρώ) ήταν περισσότερες από τις εισροές, οι οποίες περιλαμβάνουν τα νέα ληξιπρόθεσμα ύψους 2,3 δις ευρώ και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στο τέλος του 2022 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα (1,3 δις ευρώ).
5) Το 1/4 των συνολικών οφειλών είναι ανεπίδεκτες είσπραξης. Ποσοστό 24,4% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δις ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Πρόκειται για οφειλές των οποίων η είσπραξη είναι αντικειμενικά αδύνατη, βάσει των προϋποθέσεων που ορίζονται στο άρθρο 82 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΝΔ 356/1974). Αφορά για παράδειγμα περιπτώσεις στις οποίες ο οφειλέτης και οι συνυπόχρεοί του δε διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία και ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων και απαιτήσεων του οφειλέτη (και έπαυσαν οι εργασίες πτώχευσης αν πρόκειται για πτωχό).
Οι οφειλές αυτές σημείωσαν μικρή αύξηση σε ετήσια βάση, κατά 870 εκατ. ευρώ. Κατά συνέπεια η μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τη μεταβολή του «πραγματικού» ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, δηλαδή του συνολικού μετά την αφαίρεση του ανεπίδεκτου είσπραξης υπολοίπου, το οποίο σημείωσε μείωση κατά 5,7 δις ευρώ σε ετήσια βάση αγγίζοντας την 1/5/2023 τα 81,4 δις ευρώ.
6) Κάτω από το 60% του συνόλου των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση έχουν φορολογική προέλευση. Μόνο το 57% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 46,3 δις ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 29,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,2 δις ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 13,3% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 10,9 δις ευρώ.
7) Από το 1/4 του συνόλου των οφειλών πραγματοποιείται κάθε χρόνο πάνω από το 90% των εισπράξεων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,8 δις ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 10,6 δις ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,9 δις ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 33,1% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που ισοδυναμεί με το 25% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.
8) Μείωση αριθμού μικρομεσαίων οφειλετών κατά 272.411. Στο τέλος του Απριλίου του 2023 παρατηρείται μείωση του συνολικού αριθμού των οφειλετών κατά 257.387 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022 με αποτέλεσμα ο αριθμός αυτός να διαμορφώνεται στους 3.687.278 οφειλέτες.
Η εν λόγω μείωση προέρχεται από τις χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ, στις οποίες συγκεντρώνεται το 90,7% των οφειλετών, με τον αριθμό των οφειλετών αυτής της κατηγορίας να μειώνεται συνολικά κατά 272.411 πρόσωπα. Η μείωση του αριθμού των οφειλετών στο εύρος οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ συνοδεύεται από μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση κατά 81,3 εκατ. ευρώ ….
Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες οφειλής παρατηρείται αύξηση του αριθμού των οφειλετών με τη μεγαλύτερη, κατά 13.134 πρόσωπα, να καταγράφεται στο εύρος οφειλής από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
Στις υψηλότερες κατηγορίες οφειλής (μέχρι τα 100 εκατ. ευρώ) παρατηρείται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ιδιαίτερη ανάλυση απαιτεί η κατηγορία οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ, καθώς στο εύρος μεταξύ 1 και 100 εκατ. ευρώ καταγράφεται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 766,6 εκατ. ευρώ, ενώ οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ παρουσιάζουν σημαντική μείωση κατά 6,4 δις ευρώ, η οποία πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 7,4 δις. ευρώ.”
